KETEBE Hat Sanatı, Ünlü Hattatlar, Hat Sanatkârları ve Eserleri
KETEBE Hat Sanatı, Ünlü Hattatlar, Hat Sanatkârları ve Eserleri

Mahmud Celâleddîn Paşa

Hattat
مدرسة الحافظ عثمان في الأقلام الستة

تاريخ الميلاد H. 1255
M. 1839-1840
تاريخ الوفاة H. 1316
M. 1899
محل الميلاد İstanbul
مكان الدفن İstanbul-Beşiktaş, Yahya Efendi Mezarlığı

نبذة عن الفنان

Sadrazam Çorlulu Alî Paşa’nın ahfâdından Mehmed Azîz Efendi’nin oğlu olarak H. 1255/M. 1839’da İstanbul’da doğdu. Bayezid Rüşdî Mektebi’nde ve Dârü’l-ma’ârif Mektebi’nde okudu. Mektebin hüsn-i hat mu’allimi Arnavut Alî Ulvî Efendi’den sülüs ve nesih meşketti. Ayrıca akrabasından Enderûn hocası Şâkir Efendi’den de Arapça dersleri aldı.

Sultan Abdülmecid’in huzurunda yapılan iki imtihânda gümüş ve altın nişan-ı âferine nâ’il olunca, H. 1269/M. 1853’te Meclis-i Vâlâ Mazbata Odası’na hulefâ oldu. Henüz 24 yaşında olduğu halde, H. 1279/m. 1862-1863’de baş-kâtibliğe yükseldi. H. 1284/M. 1867-1868’de Sadrazâm Alî Paşa ile birlikte Girit’e gitti. Dönüşünde Şûrây-ı Devlet’in teşkilîne hizmet ve âzâlıkla baş-kitâbetine ta’yin edildi. H. 1287/M. 1870’de Dâhiliyye Nezâreti Müsteşarı, müsteşarlığın ilgâsından sonra da âmedci olduysa da H. 1288/M. 1871’de Mahmud Nedîm Paşa’nın sadârete ta’yininde azledildi.

İki sene kadar ma’zul kaldıktan sonra H. 1290/M. 1873’de Dîvân-ı Ahkâm-ı Adliyye âzâsı olup ertesi sene Yusuf Kâmil Paşa ile Mısır’a gitti. H. 1292/M. 1875’te yeniden âmedci olup üç sene hizmetten sonra ayrılarak Şûrây-ı Devlet Tanzîmât Da’iresi âzâsı, H. 1297/M. 1880’de de reisi oldu. H.  1298/M. 1881’de vezîr rütbesi tevcih edildi. H. 1304/M. 1877’de Girit İsyanı’nı bastırmaya me’mur edilip kırk günde sorunu halletti. Mükâfat olarak murassa Osmânî nişanı, altın ve gümüş imtiyâz ve liyâkat madalyaları ile ödüllendirildi.

H. 10 Rebi’ü’l-âhir 1305/M. 26 Aralık 1887 tarihinde Mâliyye Nâzırı, H. 1306/M. 1888-1889’da tekrar Girit Valisi, H.. 1307/M. 1889-1890’da Şûrây-ı Devlet Tanzîmât Reisi, bir müddet sonra Hüdâvendigâr Vâlisi, H. 29 Muharrem 1309/M. 4 Eylül 1891’de Ticaret ve Nâfi’a Nâzırı, altı gün sonra Girit Vâli vekili olup sırasıyla murassa Mecidî Nişanı, altın Girit ve liyâkāt madalyaları ile ödüllendirildi. H. 19 Cumade’l-ûlâ 1313/M. 7 Kasım 1895’te yeniden Ticaret ve Nâfi’a Nâzırı olup Rumeli Vilâyetleri Islahât ve Bütce Komisyonu Riyâseti’nde iken H. 6 Ramazân 1316/M. 18 Ocak 1899 tarihinde vefât etti. Beşiktaş’ta Yahyâ Efendi Türbesi hazîresinde medfundur.   

الأساتذة

no image
Arnavut Ali Ulvi Efendi
الأقلام الستة

İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Hattatlar İbnülemin Mahmud Kemal İnal

Ondört yaşında Bâb-ı Âlî aklâmına girdi. Ekâbirin terbiyyesi altında bulundu. Mesâlih-i azîmede kullanılarak umûr-ı devlete vukûf hâsıl etdi. Resmî kitâbetde emsâli gençlerin üstünde, nabız-âşinâ, şûh-meşreb, müsteid olduğunda mâ’iyetinde bulunduğu e’azımın teveccühünü kazandı. Yoluyla tahsil-i ilm etmediği hâlde mühim işlerde kullanılarak hâsıl etdiği meleke, bi’l-âhare yükseldiği mekāmlarda müveffâkiyetine sebeb oldu.

Nesri, nazmına gâlib, musikîde mâhir idi. Şarkıları, usûle ve zevk-i selîme tevfîkān bestelenmiş, güzîde eserlerdir. Hafif, fekat latîf sûretde terennüm eylediğini – kendini pek çok dinliyen – babam merhûm söylerdi. Rık’a yazısı güzeldir.

Mir’at-ı Hakikāt nâmındaki matbu’ tarihi mühimdir. Yusuf Kâmil Paşa merhûmun nâmına izâfe etdiği Ravzâtü’l-kâmilîn isimli eseri – ki, Şefîknâme’nin şerhidir – matbu’dur. Bu eseri âmedcilikden azli hengâmında yazmışdır. Menzum eserleri, Girit’de vâli vekili iken tab’edilmiş ve resmî nutukları ile resmî ve hususî muharrerâtı da basılmışdır.