Ta’lîk
H. 1099 / M. 1687-1688
Siyâhî Ahmed Efendi
Hattat
Death Date
H. 1099 M. 1687-1688
Birth Place
İstanbul-Beşiktaş
Grave Place
İstanbul-Ağva
Photos
About Artist
Beşiktaşlı Musa Sâlih Efendi’nin oğlu olarak İstanbul’da dünyaya geldi. Derisinin rengine nisbetle hattatlar arasında “Siyâhî” lâkabıyla tanınmıştır. Sıbyân mektebini tamamladıktan sonra medrese tahsîli yaptı. Bu esnada akrabasından olan Tophânevî Mahmud Efendi’den sülüs, nesih, reyhânî ve ta’lik hatlarını meşkederek icâzet aldı. Mezun olduktan sonra Kassâm-ı Askerî Kitâbeti hulefâsından olup nice zaman hizmetten sonra kalemin baş-kâtibliğine terfi etti.
H. 1099/M. 1687-1688 senesinde Defterdâr Kılıç Alî Paşa ile Trabzon’a gitmek üzere gemiye bindiği, ancak patlayan fırtına nedeniyle büyük bir korkuya kapılarak, Ağva yakınlarında sığındıkları dere ağzında karaya çıktıktan bir müddet sonra kalp krizinden vefât etmiştir. Rivâyete göre, karaya çıktıkları yerde iki mezar görünce, “Adamcağızlar biraz daha dişlerini sıkub şenlikli bir mezarlığa düşememişler!” diye latîfe yaptığı için, onların yanına defnedilmiştir.
Anlaşıldığı üzere son derece latîfe-gû bir mizâca sahip olan Siyâhî Ahmed Efendi, dönemin şu‘arâ meclislerinin de müdâvimi idi. Hatta kendisi de usta şâ’ir olup şi’irleri bulunmaktadır. Muhiblerinden Himmetzâde Abdullah Efendi’nin vefâtına düşürdüğü tarih şöyledir:
Haşrda rû-sefîd ola Siyâhî-i elem-dîde
Masters
Tophaneli Mehmed Mahmud Efendi
The six scripts
Students
Abdullah Vassaf Efendi
Ta'liq
Abdülbâkî Ârif Efendi
Ta'liq
Durmuşzade Ahmed Efendi
Ta'liq
Hâfız Hüseyin Efendi
Ta'liq
Resûlzâde Mehmed Efendi
Ta'liq
Mehmed Bahrî Paşa
Ta'liq
Ketebe.org İsmail Orman
Türk hattatları arasında ta’lik kaleminin tekemmülü için en fazla sarf-ı gayret eyleyenlerden biri olan Siyâhî Ahmed Efendi, ibrâz eylemiş olduğu kudrete istinâden zamanının “İmâd-ı Rûm”u addedilmiştir. Şüphesiz âsârı da bu ünvâna bî-hakkın lâyık ta’lik-nüvislerden olduğu delâlet etmektedir. Ta’likle istinsâh ettiği risâle mecmu‘ası ise Eskişehir İl Halk Kütüphânesi’nde bulunmaktadır.(nr. 124)
Müstakimzâde Süleyman Sâdeddin, Tuhfe-i Hattatin
Zamânının Mir ü İmâd’ı ve evânının şâ’ir-i üstadı olup akreb-i akribâsından Tophâneli Mahmûd Efendi nâm üstada mukârin ve niçe zamân ba’de’l-izn ta’lîm-i talebe hidmetiyle sakin ve kısmet-i askeriyyede re’îsü’l-küttâb idi. Kılıç Alî Paşa-yı Sânî ile Trabzon’a râhil ve Ağva sahiline vâsıl oldukta füc’eten vefat ve onda dîde-rûz-ı arasât olduğu Himmetzâde Abdullah Efendi’nin bu târihi ile mazbuttur:
Haşirde rû-sefid ola Siyâhî-i elem-dide (1099)