KETEBE Hat Sanatı, Ünlü Hattatlar, Hat Sanatkârları ve Eserleri
KETEBE Hat Sanatı, Ünlü Hattatlar, Hat Sanatkârları ve Eserleri

Hâkkakzâde Mustafa Hilmî Efendi

Hattat
Hafız Osman Aklâm-ı Sitte Ekolü
Ölüm Tarihi H. 1268
M. 1851-1852
Doğum Yeri İstanbul(?)
Mezar Yeri İstanbul-Ayaspaşa Mezarlığı

Fotoğraflar

Sanatkâr Hakkında

Lâz Ömer Vasfî Efendi’nin şâkirdânından değerli bir hattat olan Hâkkâkzâde Mustafa Hilmî Efendi, medrese tahsîlini tamamladıktan sonra yazdıaki kudret ve mahâretinden dolayı H. 1235/M. 1819 senesinde Fâtih’teki Nakş-ı Dîl Vâlide Sultan Mektebi’nin hüsn-i hat muallimliğine tayin edilmiş ve senelerce talebeye ders vermiştir.

Sultan 2. Mahmud’un iltifâtını kazanarak, yazmaya memur edildiği üç mushâf-ı şerîfe mükâfâten, Bezm-i Âlem Vâlide Sultan nâmına Çenberlitaş civârında yaptırılan mektebin muallim-i sânîsi olan Hâkkâkzâde Mustafa Hilmî Efendi’nin ilmi rütbesi, bir müddet sonra kuzât zümresine yükseltilmiş ve ayrıca Nûr-ı Osmaniye Cami’ndeki meşkhânede hüsn-i hat talîmine memûr edilmiştir.

Sultan Abdülmecîd Hân’ın cülûsundan sonra da, zaruretine istinâden mezkur görevler uhdesinde kalmak üzere sitte rütbesinde bir mânsıba nâil olan Hâkkâkzâde Mustafa Hilmî Efendi, H. 1268/M. 1851-1852 senesinde vefât etmiş ve Kabataş sırtlarında yer alan Ayaspaşa Mezarlığı’na defnedilmiştir. Ancak mezarı, mezarlıkla beraber imhâ edilmiştir.

Eserleri

Akrabalar

Hâkkakzâde Osman Zeki Bey
Oğlu

Hocaları

Laz Ömer Vasfî Efendi
Aklâm-ı Sitte

Talebeleri

no image
Fâtımâ Mevhibe Hanım
Aklâm-ı Sitte
H. 1266 / M. 1849-1850
no image
Kayyumzâde Mehmed Sâlih Efendi
Aklâm-ı Sitte
Seyyid Mustafa Vasfî Efendi
Aklâm-ı Sitte
no image
Kayyımzâde Mehmed Sâlih Efendi
Aklâm-ı Sitte
H. 1255 / M. 1839-1840
no image
Mehmed Şerîf Efendi
Aklâm-ı Sitte
no image
Mehmed Şerîf Remzî Efendi
Aklâm-ı Sitte
Hâkkakzâde Osman Zeki Bey
Aklâm-ı Sitte
no image
Mehmed Emîn Efendi
Aklâm-ı Sitte
no image
Şerîfe Fatma Mevhibe Hanım
Aklâm-ı Sitte
H. 1266 / M. 1849-1850

İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Hattatlar İbnülemin Mahmud Kemal İnal

Merhûmun ikiyüz kadar Kur’an yazdığından bahsetmesi, Habib’in mensub olduğu kavmin – meşhur olan – mübâlağasına bağlansa, isnâd-ı mâlem yekûn olur mu, olmaz mı? Bunun keşfi müşkildir. Bazı binalarda ve ellerde yazıları vardır. Üstâdının mezartaşındaki kitâbeyi o yazmışdır. Millet Kütübhânesi’nde mahfûz olduğu mukāddimede söylenilen Mizânü’l-hat ile diğer risâleleri içeren, pek nefîs sûretde müzehbeb olan kitab, Hâkkâkzâde’nin güzel yazanlardan olduğuna şehâdet ediyor.

Sultan Abdülhâmid’in Baş-mâbeyncisi ve Çenberlitaş’taki Matba’a-i Osmâniyye’nin kurucusu Osmân Zekî Bey, onun oğlu ve şâkirdidir.    

Ketebe.org İsmail Orman

Bilhassa sülüs ve nesihte kudretli bir hattat olan Hâkkâkzâde Mustafa Hilmî Efendi’nin, günümüze ulaşmış olan çok sayıda levhâ, kıt‘a ve hilye-i sa‘adeti bulunmaktadır. Ayrıca İstanbul’un muhtelif mezarlıklarında da imzasını taşıyan mezartaşı kitâbelerine rastlanmaktadır.

Hat ü Hattâtân’ın beyânına göre “ikiyüz kadar Kur‘an-ı Kerîm yâdigâr bırakmış” olan Hâkkâkzâde Mustafa Hilmî Efendi’nin Sultan 2. Mahmud’un emriyle yazmış olduğu kelâm-ı kadîmlerden biri, vefâtından sonra türbesine vakfedilmiş olup İstanbul Üniversitesi Kütüphânesi’nde de H. 1255/M. 1839-1840(A. 6550) ve H. 1263/M. 1847(A. 6556) tarihli mushâf-ı şerîfleri bulunmaktadır.

Hâlen Millet Kütüphânesi’nde bulunan ve muhtemelen kendisi tarafından telîf edilmiş olan Mizânü’l-hat adlı eseri de kaleme almıştır. Beyazıt Devlet Kütüphânesi’nde bulunan H. 1227/M. tarihli Üstüvânî Mehmed Efendi’nin Kitâb-ı Üstüvânî(2962) adlı eseri ile Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphânesi’nde bulunan H. 1255/M. 1839-1840 tarihli İstanbul ve Civârında Medfûn Bulunan Bazı Zevâtın İsimleri(Y. 123) adlı kitabı nesihle istinsâh etmiştir.