Hasan Tal'at Bey

Hattat

Doğum Tarihi H. 1275
M. 1858-1859

Ölüm Tarihi H. 1345
M. 1926

Doğum Yeri İstanbul-Üsküdar

Mezar Yeri İstanbul-Üsküdar, Karacaahmet Mezarlığı

Sanatkâr Hakkında

Asakir-i Mansure-i Muhammediyye binbaşılarından Ahmed Efendi’nin oğlu olarak H. 1275/M. 1858’de Üsküdar’daki İhsaniye Mahallesi’nde doğdu. Babasının Van’a tayininde oraya yerleştiyse de, H. 1280/M. 1863’te vefatı ile geri döndü. Daha sonra ağabeyi Mustafa Efendi’nin telgraf müdürü olarak görev yaptığı Yenişehr-i Fenar’a ve ardından Berat’a gitti. H. 1294/M. 1877’de İstanbul’a dönüp Paşakapısı Rüşdi Mektebi’ne girdi.

Fatih ders-i amlarından Abdurrahim İlmi Efendi’nin Selimiye Cami’ndeki derslerine devam etti. Hoca Tahsin Efendi’den hikmet, hey’et ve ilahiyat dersleri alan Hasan Tal‘at Bey Diyarbekirli Hoca Re’fet Efendi’den de Divan-ı Hafız’ı okumuş Hersekli Arif Hikmet ve Süleyman Salim beylerden de şiir öğrenmiştir. Hüsn-i hattı da ihmal etmemiş, Şevkî Efendi’den aklam-ı sitteyi meşkederek icazet almıştır.

Eğitimini tamamladıktan sonra H. 1296/M. 1879’da Adliyye Nezareti Muhasebe Kalemi’ne dahil olup 19 sene hizmetten sonra baş-kitabete terfi etti. H. 1325/1909’da Adliyye Muhasebe Müdüriyeti’ne ve sonra Bahriye Nezareti Müsteşarlığı’na tayin edildi. Ancak H. 1326/M. 1910’da tekaüde sevkedildi. Bunun üzerine Üsküdar’daki Ravzâ-i Terâkki Mektebi’nde hüsn-i hat muallimliği yapmaya başladı. H. 1335/M. 1917 senesindeki bir yangında evi yanınca, son yıllarını maddi ve manevi sıkıntılar içinde geçirerek, H. 7 Rebi’ü’l-vvel 1345/M. 25 Eylül 1926 tarihinde midesine peyda olan rahatsızlık neticesinde vefat etti. Karacaahmet Mezarlığı’nda, Şa’ir Nedim’in yanına defnedildi.

Talebeleri

Necmeddin Okyay

Aklâm-ı Sitte

Ketebe.org İsmail Orman

Son dönem Osmanlı edebiyatının önde gelen isimlerinden biri olan Hasan Tal‘at Bey, bilhassa şiirde zamanının güzidesi idi. Ayrıca resmi vazifesinin haricindeki zamanda Sa’adet ve Zuhur gazetelerinde bir müddet muharrirlik de yapmıştı. İnce ve zarif bir ruha, yüksek bir ahlaka sahip olan, musıkiye de aşina olup Üsküdar Musıki Cem’iyyeti’nde uzun müddet görev almış olan Hasan Tal‘at Bey’in Mevlevi dervişanından olup H. 1310/M. 1892-1893’de Bahariyye Mevlevihanesi’nde Hüseyin Fahreddin Dede’den sema çıkarmış olduğu bilinmektedir. Nitekim vefatına Üsküdar Mevlevihanesi şeyhi Ahmed Remzi Efendi şu tarihi düşmüştür:

Eski dar-ı alemi terk etdi bu tarihde

Üsküdarlı Tal’at oldu vasıl dar-ı visal